Adeiladu Rhwydwaith Cenedlaethol ar gyfer gwella Anabledd Dysgu
Gan Dr Rachel Ann Jones, Arweinydd Rhaglen Genedlaethol

Rwyf wedi cael fy ngyrru gan un pwrpas yn ystod y chwe blynedd diwethaf yn arwain rhaglen gwella Anabledd Dysgu genedlaethol Cymru: gwella canlyniadau a phrofiadau i bobl ag anabledd dysgu, eu teuluoedd, a’u gofalwyr.
Wrth fyfyrio ar ein taith fel rhaglen gwella genedlaethol, rwy’n falch o ba mor bell yr ydym wedi dod, ond mae’r un mor amlwg bod yn rhaid i ni fynd ymhellach eto, gyda’n gilydd. Dyna pam rwy’n gyffrous i gyflwyno’r Rhwydwaith Cenedlaethol ar gyfer Anabledd Dysgu, sy’n cynnig cyfle i ymgysylltu â’n hagenda gwella.
Mae eich llais yn bwysig, p’un a ydych chi’n unigolyn â phrofiad bywyd, yn weithiwr gofal iechyd neu ofal cymdeithasol proffesiynol, yn addysgwr, neu’n lluniwr polisïau. Mae cymryd rhan yn rhad ac am ddim, yn hyblyg, ac wedi’i gynllunio i’n helpu ni i gyd i lunio dyfodol mwy diogel, tecach ac iachach.
Pam rydym eich angen chi?
Mae ein gwaith rhwng 2019 a 2025 wedi sbarduno cynnydd go iawn; cyd-gynhyrchu a chyflawni datrysiadau diogelwch cleifion, galluogi penderfyniadau sy’n seiliedig ar dystiolaeth trwy well data a dadansoddi, darparu arweinyddiaeth strategol ar draws pob lefel o’r system, a chodi safonau gofal yn genedlaethol.
Ond eto, mae anghydraddoldebau iechyd yn dal i effeithio ar bobl ag anabledd dysgu. Yn 2025/26, rydym yn gweithio ar bedwar blaenoriaeth strategol i fynd i’r afael ag anghenion unigolion a theuluoedd:
- Data gwell a safonau penodol – Cryfhau mecanweithiau i ddangos tegwch a gwelliant.
- Archwiliadau Iechyd – Cynyddu’r nifer sy’n cael archwiliadau iechyd a sicrhau bod yr ymyriad allweddol hwn sy’n seiliedig ar dystiolaeth yn cael ei gyflwyno i safon uchel.
- Lleihau hyd arosiadau yn yr ysbyty – Gwella ansawdd bywyd drwy wella’r broses rhyddhau o’r ysbyty a lleihau arosiadau estynedig yn yr ysbyty.
- Lleihau arferion cyfyngol – Hyrwyddo gofal cadarnhaol, sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn ac atal arferion niweidiol.
Mae’r blaenoriaethau hyn yn adlewyrchu amcanion gweinidogol brys ac yn ffurfio colofnau ein gwaith adnewyddedig yn y flwyddyn i ddod. Fodd bynnag, ni allwn fynd i’r afael â’r blaenoriaethau hyn ar ein pennau ein hunain. Mae pob un o’r ffrydiau gwaith hyn yn gofyn am ymgysylltiad ystyrlon â’r rhai sy’n defnyddio gwasanaethau a’r rhai sy’n eu darparu.
Eich gwahoddiad i wneud gwahaniaeth
Rhan o nod y rhwydwaith hwn yw gwella’r cysylltiad rhwng rhai o wahanol rannau’r dirwedd anabledd dysgu. Er enghraifft, efallai bod rhai ohonoch yn aelodau o’r Gymuned Ymarfer ar gyfer Ymddygiadau sy’n Peri Gofid, efallai bod rhai ohonoch yn rhan o’r Rhwydwaith Gweithwyr Proffesiynol Perthynol i Iechyd, neu efallai bod rhai ohonoch wedi gweithio gyda ni ar brosiect gwella blaenorol. Yn y bôn, mae gan bob un ohonoch ddiddordeb mewn gwella canlyniadau.
Mae ymuno â’n Rhwydwaith Cenedlaethol ar gyfer Anabledd Dysgu yn cynnig cyfleoedd ystyrlon: cael gwybod am ddatblygiadau gwella newydd, cael gwahoddiadau i ddigwyddiadau a gweminarau, cyfrannu at brosiectau gwella, a helpu i gyd-ddylunio strategaeth y dyfodol. Gyda’n gilydd, gallwn sicrhau bod ein gwaith yn adlewyrchu realiti bywyd y rhai yr effeithir arnynt fwyaf.
Y neges hon yw eich gwahoddiad i gofrestru, i aros mewn cysylltiad, a chyfrannu eich mewnwelediad, eich profiad a’ch angerdd. Gyda’n gilydd, gallwn greu Cymru lle nad yw anabledd dysgu yn rhwystr mwyach, a chreu cymuned lle mae pob unigolyn yn cael ei werthfawrogi, ei gefnogi, a’i rymuso i ffynnu.
