Grym darlunio gweledol: O gelf ogof hynafol i offer cyfathrebu modern

Gan Liz Tucker, Rheolwr Gwella Anabledd Dysgu


Wrth i Ddiwrnod Rhyngwladol Addysg gael ei ddathlu ledled y byd, mae’n teimlo fel cyfle perffaith i roi gwybod i chi sut mae ein rhaglen Anabledd Dysgu wedi dod â dysgu gweledol yn fyw.

Mae gan ddarlunio gweledol wreiddiau dwfn yn hanes dyn, o baentiadau ogof hynafol i gyfryngau digidol modern. Mae ei berthnasedd heddiw yn ymestyn y tu hwnt i gelfyddyd yn unig. Mae’n offeryn hanfodol ar gyfer cyfathrebu, i unigolion ag anabledd dysgu yn enwedig, ond mae hefyd yn berthnasol i bob un ohonom.

Rwy’n athro gyda dros 30 mlynedd o brofiad ac angerdd am gynhwysiant. Ers i mi ddod yn Rheolwr Gwella i dîm Anableddau Dysgu, Gwelliant Cymru, rwyf wedi gweithio i sicrhau bod gwybodaeth yn hygyrch i bawb. Rwyf wedi datblygu fy sgiliau fel darlunydd byw, yn defnyddio creadigrwydd i gyflwyno syniadau mewn ffyrdd diddorol a chynhwysol. Mae cefnogi anghenion dysgu amrywiol wrth wraidd popeth a wnaf. Rwyf wedi ymrwymo i gael effaith gadarnhaol.

Mae straeon cymdeithasol, dogfennau ‘hawdd eu deall’, a byrddau cyfathrebu yn enghreifftiau o sut mae darlunio yn cynorthwyo dealltwriaeth a mynegiant. Mae gwybodaeth o lyfr Betty Edwards, Drawing on the Right Side of the Brain (1. Edwards, 2012), yn dangos sut y gall darlunio gweledol wella prosesau gwybyddol a sgiliau cyfathrebu. Gadewch i ni ystyried hynny ymhellach…

Pam mae darlunio gweledol yn bwysig i ni a’n rhanddeiliaid?

Tîm Anabledd Dysgu: Cymuned Ymarfer Plant a Phobl Ifanc, y Drenewydd, Gorffennaf 2024

Mae cyfathrebu yn hanfodol i’n cysylltiadau ag eraill. Fodd bynnag, i bobl ag anabledd dysgu, gall cyfleu eu meddyliau a deall gwybodaeth gymhleth fod yn heriol. Yn ystod tri degawd o brofiad fel ymarferwr ystafell ddosbarth mewn lleoliadau arbenigol, rwyf wedi gweld sut mae offer gweledol yn pontio bylchau cyfathrebu. Mae darlunio, fel iaith gyffredinol, yn mynd y tu hwnt i rwystrau gwybyddol ac ieithyddol, ac yn galluogi pobl o alluoedd amrywiol i gymryd rhan lawnach mewn amgylcheddau dysgu a chymdeithasol.

Mae paentiadau ogof hynafol yn dyddio mor bell yn ôl â 51,200 o flynyddoedd. Maent yn dangos tuedd cynnar bodau dynol o ddefnyddio delweddau i rannu gwybodaeth am fywyd bob dydd a diwylliant, ymhell cyn i iaith lafar fodoli. Mae’r hanes hwn yn adlewyrchu ein tuedd gynhenid ​​i gyfathrebu trwy ddelweddau, arfer sy’n parhau’n hanfodol heddiw. Nid ychwanegu gwerth esthetig yn unig y mae darluniau. Maent yn gwella dealltwriaeth a hygyrchedd, yn enwedig i unigolion sy’n prosesu gwybodaeth weledol yn haws nag iaith ysgrifenedig neu lafar.

Ein dull: Defnyddio darlunio gweledol i wella cyfathrebu

Ffair Dyslecsia The Bell House, Dulwich, Medi 2024

Yn fy rôl fel darlunydd gweledol mewn digwyddiadau amrywiol ledled Cymru a’r DU, rwyf wedi arsylwi sut mae cynulleidfaoedd yn ymgysylltu â darlunio byw ar sawl lefel. Wrth weld straeon yn cael eu hadlewyrchu mewn lluniadau, mae cynulleidfaoedd yn aml yn gweld cynrychiolaeth weledol yn ychwanegiad ystyrlon at gynnwys llafar. Tynnodd Marcia-Brissett Bailey, yr awdur dyslecsig amlwg, sylw at yr effaith hon a dywedodd fod fy narlun o’i chyflwyniad yn ychwanegu: “gwerth aruthrol at y gair llafar trwy ei wneud yn fwy cynhwysol a hygyrch i wahanol arddulliau dysgu.” Iddi hi, roedd y darluniau yn dod â’i geiriau’n fyw, ac yn adlewyrchu ei phrofiad fel dysgwr gweledol sy’n gweld delweddau cyn geiriau.

Yn Ffair Dyslecsia flynyddol The Bell House yn Dulwich, darluniais gyflwyniadau yn fyw, a chipio themâu allweddol a mewnwelediadau mewn amser real. Dywedodd Suzanne Jesel, o’r tîm trefnu, bod y gynrychiolaeth weledol fyw wedi ei helpu i gadw gwybodaeth o un sgwrs yn fyw, tra bod cyflwyniadau eraill wedi pylu o’r cof. Mae’r broses hon yn cynorthwyo dealltwriaeth a hefyd yn offeryn myfyriol, sy’n helpu’r gynulleidfa i atgyfnerthu a chadw negeseuon allweddol.

Cyflawniadau a buddion annisgwyl darlunio gweledol

Darlun gorffenedig o Gymuned Ymarfer Gwella Cwm Taf Morgannwg Hydref 2024

Mae darlunio gweledol yn darparu nifer o fanteision, rhai disgwyliedig a rhai annisgwyl. Trwy ddistyllu gwybodaeth gymhleth yn ddelweddau syml, mae darluniau yn lleihau gorlwytho gwybyddol ac yn helpu pobl i gadw gwybodaeth. Mae’r elfennau gweledol yn gweithredu fel cymhorthion cof, ac yn gwneud cysyniadau haniaethol yn fwy pendant a dealladwy. Gall hyn fod yn arbennig o bwerus i unigolion sydd ag anabledd dysgu.

Dywedodd Rachel Heycock, Uwch Reolwr Gwella ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg, bod yr uchafbwyntiau darluniadol o’r trafodaethau yn eu digwyddiad lansio wedi atseinio’n ddwfn gyda’r gynulleidfa. Roedd y delweddau’n cipio mewnwelediadau o bersbectif unigryw oedd yn canolbwyntio ar y gwrandäwr, a gyfoethogodd y digwyddiad y tu hwnt i’r hyn y gallai crynodeb ysgrifenedig ei ddarparu.

Negeseuon allweddol a’r camau nesaf

Mae darlunio gweledol yn fwy nag offeryn cyfathrebu yn unig. Mae’n ffordd bwerus o wella cynhwysiant ac ymgysylltiad, yn enwedig i’r rhai sy’n elwa ar ffurfiau di-eiriau o gyfathrebu. Wrth i ni ymdrechu i wneud cyd-gynhyrchu yn fwy hygyrch, mae darlunio gweledol yn cynnig ffordd rymusol i bob llais gael ei glywed a’i ddeall.

Os oes gennych ddiddordeb mewn archwilio technegau cyfathrebu gweledol, dyma rai adnoddau defnyddiol i ddechrau arni:

Mae’r adnoddau hyn yn cynnig gwybodaeth ac offer i’ch helpu i ddechrau ymgorffori cyfathrebu gweledol mewn ffyrdd ystyrlon, boed mewn lleoliadau proffesiynol neu wrth weithio ar brosiectau personol. Gadewch i ni barhau i fanteisio ar rym darlunio gweledol i chwalu rhwystrau a meithrin cysylltiadau.


Cyfeiriadau

Edwards, B. (2013) Drawing on the right side of the brain a course in enhancing creativity and artistic confidence: 4ydd argraffiad awdurdodol. Llundain: Proffil